Księga grodzka brańska nr 5 (1567-1568) z Narodowego Archiwum Historycznego Białorusi w Mińsku
Projekt pilotażowy
W porównaniu z innymi zespołami archiwalnymi, zawierającymi materiały pozostałe po kancelariach sądów ziemskich i grodzkich, sytuacja ocalałych ksiąg sądowych pochodzących z dawnego województwa podlaskiego jest nietypowa. Normalnie takie księgi przechowuje się w jednym archiwum, np. akta ziemskie i grodzkie łęczyckie w Archiwum Głównym Akt Dawnych, poznańskie w Archiwum Państwowym w Poznaniu, czy też krakowskie w Archiwum Państwowe w Krakowie. W przypadku akt podlaskich burzliwe ich losy sprawiły, że część jest obecnie przechowywana w Narodowym Archiwum Historycznym Białorusi w Mińsku, część w warszawskim Archiwum Głównym Akt Dawnych, niektóre zaś w Rosyjskim Państwowym Archiwum Akt Dawnych w Moskwie, w Muzeum Obwodowym w Jarosławiu, czy też w Archiwum Państwowym w Białymstoku. Ponieważ podobna sytuacja dotyczy również dawnego archiwum Radziwiłłów z Nieświeża, przechowywanego częściowo w Warszawie, a częściowo w Mińsku, pozostaje problem ich wirtualnego scalenia, w celu ułatwienia dostępu uczonym z różnych krajów. Naprzeciw temu wyszło porozumienie zawarte między Archiwum Głównym Akt Dawnych w Warszawie a Narodowym Archiwum Historycznym Białorusi w Mińsku. Inicjatorem tego porozumienia były władze samorządowe i Sejmik województwa podlaskiego. W zamian za skany materiałów pochodzących z części nieświeskiego archiwum Radziwiłłów, przechowywanej obecnie w Warszawie, strona białoruska zobowiązała się wykonać skany z akt ziemskich i grodzkich podlaskich. Otrzymane z Mińska kopie ksiąg podlaskich udostępnianie są w AGAD, gdzie przystąpiono do ich opracowania. Na tej stronie przedstawiono pierwsze rezultaty opracowania części otrzymanych skanów z księgi grodzkiej brańskiej nr 5.