Pieczęcie królów polskich

Pieczęcie królów polskich

 

 

Pieczęć wielka koronna króla Zygmunta Augusta z 1549 r.

Pieczęć wielka koronna króla Zygmunta Augusta z 1549 r.

„Pieczęć wielka koronna, średnicy 87 mm., wyobraża w środku ukoronowaną tarczę z orłem podtrzymywaną przez dwa putty, nad nią na wstędze litera *S* i dwie tarcze przez dwóch aniołków trzymane, jedna z Pogonią, druga z Wężem Sforców. Wkoło ośrodka 9 tarcz z herbami: ruskim, wołoskim, kujawskim, lubelskim, dobrzyńskim, krzyżem podwójnym, sandomirskim, pomorskim i pruskim. Na zewnątrz napis w dwóch wierszach: +SIGISMUNDUS+ AUGUSTUS+ DEI+ GRACIA+ REX+ POLONIE+ MAGNUS+ DUX+ LITHVANIE))+ RUSSIAE+ PRUSSIAE+ MASOVIAE+ SAMOGITIAE+ ETC+ DOMINUS+ ET+ HERES”
[M. Gumowski, Pieczęcie królów polskich, Kraków 1919, s.27].

Pieczęć ta jest przywieszona lub wyciśnięta na dokumentach wystawianych przez Zygmunta Augusta w latach 1549-1572. Ten konkretny egzemplarz jest przywieszony przy dokumencie pergaminowym wystawionym 26 IX 1549 w Krakowie, zawierającym potwierdzenie nadania przez księcia mazowieckiego, Wacława klasztorowi Bożogrobców w Miechowie kościołów w Rembowie i Wyszogrodzie. AGAD, Zbiór dokumentów pergaminowych sygn. 2742.

 

Pieczęć większa majestatowa króla Stefana Batorego z 1580 r.

Pieczęć większa majestatowa króla Stefana Batorego z 1580 r.

„Pieczęć wielka majestatowa, 115 mm. średnicy, wyobraża króla w koronie, z berłem i jabłkiem w ręku, siedzącego na krześle pod dużym namiotem lub baldachimem. Dookoła 12 tarcz z herbami prowincyi, a mianowicie: 1) Orzeł polski, 2) kły dzika, herb Batorych, 3) lew ruski, 4) herb mołdawski, 5) kujawski, 6) lubelski, 7) dobrzyński, 8) Krzyż podwójny, 9) h. sandomierski, 10) gryf pomorski, 11) orzeł pruski, 12) Pogoń litewska. Tarcze powyższe ozdobione są główką aniołka i połączone arabeskami. Na zewnątrz tego są w podwójnym obwodzie dwa wiersze napisu, przerwane u góry główką aniołka i ornamentem: +STAPHANUS+ DEI+ GRATIA+ REX+ POLONIAE+ MAGNUS+ DUX+ LITHVANIAE+ RUSSIAE+ PRUSSIAE+ MASOVIAE+ SAMOGITIAE+ KIIOVIAE+ VOLINIAE+ PODLACHIAE+ LIVONIAE+ ET+ C+ PRINCEPS+ TRANSIILVANIAE+ ET+ C”

[M. Gumowski, Pieczęcie królów polskich, Kraków 1919, s. 32].

Pieczęć ta jest przywieszona przy dokumencie pergaminowym wystawionym 30 I 1580 w Warszawie, zawierającym nałożenie na kupców odwiedzających Lwów specjalnego cła, z którego dochód ma być przeznaczony na umocnienia miejskie. AGAD, Zbiór dokumentów pergaminowych sygn. 6194.

 

Pieczęć wielka koronna króla Władysława IV z 1644 r.

Pieczęć wielka koronna króla Władysława IV z 1644 r.

„Pieczęć wielka koronna, o średnicy 88 mm., wyobraża […] na tarczy środkowej orła polskiego z herbem Wazów na piersiach. tracza ozdobiona ornamentami barokowymi, miedzy którymi dwa klęczące putty po bokach i dwa jelenie u góry. Nad tarczą korona duża, z rokiem .16.33. u spodu, dzieląca trzy pierścienie: jeden wewnętrzny z 11 tarczami i 2 zewnętrzne z napisem: +WLADISLAVS+ QVARTUS+ DEI+ GRATIA+ REX+ POLONIAE+ MAGNUS+ DUX+ LITVANIAE+ RUSSIAE+ PRUSSIAE+ MASOVIAE+))+ SAMOGITIAE+ KIOVIAE+ VOLONIAE+ LIVONIAEQUE+ ETC+ NEC+ NON+ SVECOR+ GOT:VAN+ HAERED.REX etc. W środku po bokach głównej tarczy pod klęczącymi puttami znajdują się sygnatury artysty drobne litery H-HB”

[M. Gumowski, Pieczęcie królów polskich, Kraków 1919, s. 47, 48].

Pieczęć ta była używana do uwierzytelniania dokumentów w latach 1633-1648. Ten egzemplarz został przywieszony przy dokumencie wystawionym 31 V 1644 w Warszawie, zawierającym potwierdzenie uchwały podjętej przez radę miasta Stara Warszawa w sprawie utrzymania porządku w mieście. AGAD, Zbiór dokumentów pergaminowych sygn. 1645.

Tłok srebrny pieczęci większej litewskiej z czasów króla Jana III Sobieskiego

Tłok srebrny pieczęci większej litewskiej z czasów króla Jana III Sobieskiego.