Wojna i upadek
27 kwietnia 1792 r. w Petersburgu grupa przeciwników reform Sejmie Czteroletnim, wśród których byli Stanisław Szczęsny Potocki, Seweryn Rzewuski i hetman w. kor. Franciszek Ksawery Branicki, podpisała i zaprzysięgła akt konfederacji (sporządzony przez urzędnika rosyjskiego Wasyla Popowa), w którym sygnatariusze zwracali się do Rosji z prośbą o pomoc zbrojną w przywróceniu w Rzeczypospolitej dawnego ustroju. Antydatowany akt konfederacji ogłoszono 18 maja w Targowicy (miasteczku Sz. Potockiego, leżącym na terytorium Rzeczypospolitej). W tym samym dniu poseł rosyjski w Warszawie Jakow Bułhakow podał deklarację o wkroczeniu wojsk rosyjskich.
Wojsko rosyjskie dysponując dużą przewagą liczebną i doświadczeniem bojowym szybko posuwało się w głąb kraju. Front litewski uległ rozsypce. Armia koronna dowodzona przez ks. Józefa Poniatowskiego cofająca się w uporządkowanym szyku. Odniosła przy tym kilka sukcesów, jak na przykład 18 czerwca w bitwie pod Zieleńcami, którą Stanisław August uczcił ustanowieniem orderu Virtuti Militari.
Znając dysproporcje sił obu walczących stron, ani Stanisław August, ani przywódcy sejmowi nie wierzyli w sukces wojny. Działania zbrojne traktowali jako demonstracje oporu, dzięki któremu zapewni się lepszą pozycję w negocjacjach z Rosją. Zaproponowano Katarzynie II dziedziczny tron polski dla jej wnuka, wielkiego księcia Konstantego w zamian za zachowanie części reform Sejmu Czteroletniego. Katarzyna II nie zgodziła się na żadne warunki, żądała bezwarunkowej kapitulacji i przystąpienia Stanisława Augusta do konfederacji targowickiej, co ten uczynił 24 lipca 1792 r.
Konfederacja targowicka, po dojściu do władzy, zawiesiła ustawodawstwo Sejmu Wielkiego, a sejm grodzieński ustawą z 23 listopada 1793 r. unieważnił je. Opierając się na tej ustawie przywrócona Rada Nieustająca uniwersałem z 14 lutego 1794 r. zażądała wyłączenia z wszystkich kancelarii i urzędów na terenie całego kraju materiałów mających związek z „sejmem rewolucyjnym 1788 r.” i przekazania ich do archiwum Rady Nieustającej. (Po zebraniu akta miały być zniszczone). Akcja przekazywania materiałów trwała do wybuchu powstania kościuszkowskiego. W AGAD w zbiorze Tzw. Metryka Litewska VII i IX zachowały się fragmenty archiwaliów, które nie zostały zniszczone. Wśród nich znajduje się dwutomowy zbiór oryginałów ustaw sejmowych przekazanych z Metryki Koronnej.
