Manifestacje

29 listopada 1860 r. Dnia tego urządzono natomiast pierwszą manifestację uliczną o otwarcie politycznym charakterze. Pamiętnikarze i historycy istotnie mówią „urządzono”, bardzo bowiem trudno określić: kto urządzał [...]. Ogół patriotycznie czujący nie mógł przemilczeć tak wielkiej rocznicy, w chwili, gdy naród się budził, gdy wojna wisiała w powietrzu, a carska policja okazywała niecodzienną opieszałość .

W chwili gdy władza przy pomocy drastycznych represji [po 27 II 1861 r.] opanowała sytuację w Warszawie, ruch polityczny zaczynał dopiero nabierać siły na prowincji. Miasta, miasteczka i wsie potrzebowały paru, lub kilku tygodni na to aby zareagować na wypadki warszawskie. [...] Za to od Wielkanocy w miastach i miasteczkach zachodniej części Królestwa zaczął się żywiołowy ruch, zwrócony przeciw miejscowej administracji.

S. Kieniewicz, Powstanie styczniowe, Warszawa 1983, s. 84 i 151

Polikarp Gumiński, Kozacy atakują z nahajkami uczestników demonstracji 27 II 1861 roku przed kościołem św. Anny w Warszawie, 1861

Aleksander Lesser, Pogrzeb pięciu poległych, 1861