Życie codzienne rodziny szlacheckiej

In labore virtus et vita

Główne ramy życia materialnego rodziny szlacheckiej tworzył dom. W zależności od statusu społecznego mógł to być dwór lub pałac bogato wyposażony, albo też niewielkie skromne domostwo. Dzięki różnym inwentarzom i opisom możemy dziś dokładnie poznać wyposażenie tych siedzib. Istotnym natomiast elementem kształtującym scenerię życia szlachty był strój, tworzony wedle ówcześnie obowiązującej mody. Spośród zabaw i rozrywek ludzi szlachetnie urodzonych na plan pierwszy niewątpliwie wysuwało się myślistwo, które było rozrywką wysoce cenioną. Ze specjalną przyjemnością oddawano się poza tym wszelkiego rodzaju zabawom towarzyskim, takim jak bale czy maskarady. Integralną częścią szlacheckiej codzienności były bez wątpienia podróże, które podejmowano w różnych celach (służbowych, towarzyskich, zdrowotnych czy religijnych). Duży wpływ na jakość i tryb życia miało również zdrowie, o które szlachta dbała bardzo pilnie.

Zobacz też

Dokumenty

  • 44.   44a.

    Brańsk, 20 października 1772 r.

    Inwentarz wszystkich dóbr w województwie podlaskim (nieruchomości, pałaców, dworów, budynków) oraz ruchomości w nich się znajdujących, które należały do Jana Klemensa Branickiego, hetmana wielkiego koronnego. Inwentarz sporządzony został po jego śmierci na polecenie żony, Izabeli z Poniatowskich Branickiej i jest jednym z największych zachowanych do dziś inwentarzy; wypis z akt grodzkich brańskich;

    j. łac., pol., rękopis, księga oprawna w skórę, 225 x 350 x 110 mm, Arch. Roskie, Akta rodzinno-majątkowe, nr 122, k. 1v-2.

  • 45.

    Kraków, 3 maja 1779 r.

    Inwentarz pałacu „Pod Baranami” w Krakowie spisany po śmierci Hieronima Wielopolskiego, starosty krakowskiego;

    j. pol., oryg., rękopis, poszyt, 205 x 330 mm, Arch. Potulickich z Obór, nr 523, s. 1.

  • 46.

    Złoczów, 1 stycznia 1713 r.

    Inwentarz ruchomości: tkanin, zastaw stołowych, zegarów, obrazów, sreber, namiotów obozowych znajdujących się w pałacu w Wilanowie, a należących do króla Jana III Sobieskiego;

    j. pol., kopia, rękopis, poszyt, 200 x 310 mm, AR dz. X (Papiery Sobieskich), akta niesygnowane, s. 1.

  • 47.

    Rogów, 17 maja 1827 r.

    Spis ruchomości znajdujących się w pałacu w Rogowie (pow. Kazimierza Wielka), uzupełniany i korygowany w latach późniejszych;

    j. pol., oryg., rękopis, poszyt, 205 x 355 mm, Arch. Potulickich z Obór, nr 242, s. 7-8.

  • 48.

    Wojtkuszki, b.d.

    Pałac Kossakowskich w Wojtkuszkach (pow. wiłkomierski) – widok od strony parku;

    oryg., fotografia, 280 x 200 mm, Zbiór fotografii Oddziału III, nr C/96.

  • 49.

    Warszawa, 29 sierpnia 1899 r.

    Rachunek wystawiony dla Ksawerego Branickiego za biurko;

    j. pol., oryg., druk, rękopis, karta papierowa, 245 x 310 mm, AGWIL dz. XIV, nr 24-2, s. 161.

  • 50a.   50b.   50c.   50d.   50e.   50f.   50g.   50h.   50i.   50j.   50k.

    b.m i d.[Paryż?, ok. 1906 r.]

    Modele sukien z próbkami materiału nadesłane dla Marii z Branickich Radziwiłłowej z firmy Morin Blossier;

    j. franc., oryg., karta papierowa, 208 x 265 mm, AR dz. XI, nr 309. s. 7-17.

  • 51.

    Nieśwież, 25 lutego 1897 r.

    Wykaz upolowanej zwierzyny w lasach ordynacji dawidgródeckiej w dniach 16-23 lutego 1897 r.;

    j. niem., oryg., rękopis, karta papierowa, 440 x 275 mm, AR dz. XIII, nr T1-17, s. 3.

  • 52.

    Warszawa, czerwiec 1899 r.

    Dyplom otrzymany przez Ksawerego Branickiego na pierwszej Warszawskiej Wystawie Łowieckiej zorganizowanej przez Warszawski oddział Cesarskiego Towarzystwa Rozmnażania Zwierzyny Łownej Prawidłowego Łowiectwa, poświadczający przyznanie wielkiego złotego medalu za kolekcję broni starożytnej;

    j. pol., ros., oryg., litografia, karta papierowa, 715 x 485 mm, AGWIL dz. XVIII, nr 150, s. 1.

  • 53.

    Siedlce, 21 lutego 1786 r.

    Opis zabaw urządzanych podczas balu zorganizowanego przez Aleksandrę Ogińską w jej pałacu w Siedlcach;

    j. pol., oryg., rękopis, poszyt, 205 x 350 mm, Arch. Radziwiłłów z Nieborowa. Akta majątkowe i gospodarcze dawniejsze, nr 910, s. 1.

  • 54.

    Siedlce, styczeń 1901 r.

    Zaproszenie Komitetu Pań dla Tymoteusza i Marii Łuniewskich na bal, który miał odbyć się 9 stycznia 1901 r. w Siedlcach;

    j. pol., oryg., druk, karta papierowa, 195 x 250 mm, Arch. Łuniewskich, nr 102, s. 56.

  • 55.

    Warszawa, 12 lutego 1908 r.

    Pismo z kurii arcybiskupiej warszawskiej do hrabiego Juliusza Ostrowskiego w sprawie pielgrzymki do Rzymu na jubileusz kapłański papieża Piusa X;

    j. pol., oryg., druk, karta papierowa, 200 x 250 mm, Arch. Ostrowskich z Ujazdu, nr 347, s. 54.

  • 56a.   56b.   56c.

    Naliboki, 28 czerwca 1595 r.

    List Stanisława Radziwiłła, marszałka wielkiego litewskiego do Krzysztofa Radziwiłła „Pioruna”, hetmana wielkiego litewskiego z zasłyszaną informacją o tym, że Elżbieta z Wiśniowieckich Radziwiłłowa, wojewodzina trocka otruła dziecko podając mu omyłkowo lekarstwa;

    j. pol., oryg., rękopis, bifolium, 210 x 325 mm, AR dz. IV, nr 549, s. 17-19.

  • 57.

    Wenecja, 22 września 1626 r.

    List Mikołaja Sapiehy do Aleksandra Zasławskiego, wojewody bracławskiego, w którym pisze o swoim zdrowiu, narzeka na nieskuteczność dotychczasowego leczenia przez lekarzy i wspomina o zamiarze udania się do Rzymu w celu dalszej kuracji;

    j. pol., oryg., rękopis, bifolium, 203 x 295 mm, Arch. Potockich z Łańcuta, nr 1613, s. 1-3.

  • 58.

    Nieśwież, 1784 r.

    Rejestr lekarstw wydanych z apteki książąt Radziwiłłów w Nieświeżu w l. 1781-1783 przez aptekarza Melchiora Ronge;

    j. pol., oryg., rękopis, poszyt, 180 x 340 mm, AR dz. XXI, nr R/69, s. 2.