WOJCIECH BOGUMIŁ

JASTRZĘBOWSKI

Projekt konstytucji dla Europy
Warszawa, 30 kwietnia 1831 r.

Projekt konstytucja dla Europy

Wojciech Bogumił Jastrzębowski (1799 – 1882)

był autorem Projektu konstytucji dla Europy napisanego w 1831 r., który stanowił część Traktatu o wiecznym przymierzu między narodami cywilizowanymi. W czasie powstania listopadowego 1830 r. Jastrzębowski wstąpił do Warszawskiej Gwardii Narodowej. Doświadczenia wojenne skłoniły go do refleksji nad ogromem cierpienia, jakie niosą ze sobą wojny, co następnie uwzględnił w swoim traktacie. Rękopis znajduje się w Archiwum Głównym Akt Dawnych w Warszawie. Postulował utworzenie sojuszu między narodami, który miał zapewnić wieczny pokój w Europie i opierać się na sprawiedliwych normach prawnych (zawartych w projekcie konstytucji). Głównych źródeł zła upatrywał w nadużywaniu władzy przez rządzących, niesubordynacji podwładnych, zazdrości, dumie czy chciwości pomiędzy narodami a ich władcami. O losach narodów i sposobie życia mieli decydować nie tylko władcy i monarchowie, ale wszyscy ludzie. Jego idealna Europa byłaby federacją narodów mówiących różnymi językami, ale podlegających tym samym ogólnym zasadom ustroju politycznego – z pełnym poszanowaniem tożsamości narodowej. Wezwał także do zniesienia granic państwowych i swobody przemieszczania się. W pisarstwie Jastrzębowskiego znajdziemy także wiele oryginalnych pomysłów, jak choćby gwarancje równości dla „narodów rozproszonych” (tj. Żydów czy Cyganów).

Pełna treść „Konstytucji dla Europy”

Image

Wybór i komentarze: Magdalena Morawska
Design: Templatemo 419 black white;
Adaptacja: HWs